Predsednik opštine Pirot Vladan Vasić jedan je od najplaćenijih opštinskih čelnika u Srbiji. Po kom osnovu on zarađuje 120.000 dinara mesečno, a kako pokazuju njegovi platni listići u pojedinim mesecima i 127.000 dinara, ne znaju da kažu ni u opštinskoj upravi Pirota, a objašnjenje za njegova visoka primanja ne može se naći ni u zakonskoj regulativi koja određuju visinu zarada opštinskih funkcionera.
Načelnik opštinske uprave Pirota Dejan Živanović nije znao da kaže koji se koeficijenti i osnovice koriste za obračun plate Vladana Vasića. Od njega smo jedino saznali da oni ne isplaćuju stimulacije za zaposlene jer na to, kako je rekao, nemaju pravo, ali smo ostali uskraćeni za odgovor na pitanje po kojoj računici neto plata Vladana Vasića iznosi 120.000 dinara.
Uredbom Vlade Srbije o koeficijentima za obračun i isplatu plata imenovanih i postavljenih lica zaposlenih u državnim organima propisano je da se za predsednike opština do 60.000 stanovnika koristi koeficijent 7,74. Ovaj koeficijent se množi sa propisanom osnovicom u iznosu od 10.788 dinara, pa računica pokazuje da bi neto plata Vladana Vasića trebalo da bude 83.500 dinara. Na ovaj iznos dodaje se i 0,4 odsto po godini radnog staža, ali sve i da predsednik opštine Pirot ima 40 godina staža, njegova plata ni izbliza ne bi mogla da dosegne 120.000 dinara. Treba imati u vidu i da su tokom 2014. godine zarade državnih službenika bile dodatno umanjivane i na konto takozvanog solidarnog poreza.
Osim što predsednik opštine Pirot zarađuje trostruko više od svojih sugrađana (prosečna plata u Pirotu je 43.000 dinara), na zaradi mu mogu pozavideti i kolege iz susednih opština. Čelnik opštine Bela Palanka Goran Miljković sa platom od 80.000 dinara ne može ni da „priđe“ zaradi Vladana Vasića, a predsednik opštine Vlasotince Miroslav Ljubenović ima skoro duplo manju platu, pošto mesečno zarađuje 75.000 dinara.
Uzevši u obzir ukupna primanja Vladana Vasića („Koalicija za Pirot“) u februaru protekle godine, koja su zahvaljujući naknadi za prevoz i dnevnicama za put u zemlji i inostranstvu, dostigla oko 150.000 dinara, a u avgustu čak 230.000 dinara, njemu na zaradi mogu da pozavide ne samo kolege iz većine opština u Srbiji nego i funkcioneri koji su na višim i odgovornijim pozicijama.
Među plaćenijim predsednicima opština u Srbiji u protekloj godini bio je i Milan Nastasić iz Demokratske stranke. On je na funkciji predsednika opštine Titel boravio samo četiri meseca (od avgusta do novembra), ali je to dobro naplatio pošto je u poslednja dva meseca svog mandata primao platu od oko 111.000 dinara. Za razliku od Milana Vasića, Dragan Božić iz redova Srpske napredne stranke, koji je pre Milana Nastasića obavljao funkciju predsednika opštine Titel, i koji je nakon smene Nastasića reizabran na staru funkciju za isti posao primao je platu od 88.000 dinara.
Kako je, vršeći istu funkciju, Milan Nastasić imao neto platu za četvrtinu veću od Dragana Božića razjasnili su nam nadležni u opštini Titel. U Službi za finansije ove vojvođanske opštine nam je rečeno da je Nastasić u septembru i oktobru protekle godine ukupno ostvario impozantna 64 sata prekovremenog rada što je apsolutni maksimum koji jedan opštinski funkcioner može da odradi. Zakonom je propisano da je osam sati nedeljno, odnosno 32 sata mesečno, maksimum prekovremenog rada. Za vreme svog kratkog mandata na mestu predsednika opštine Titel Milan Nastasić je stigao i da ode na službeni put u inostranstvo i za to dobije dnevnice u iznosu od 370 evra.
S obzirom na zakonom uspostavljeno pravilo da funkcioner nakon prestanka funkcije još tri meseca dobija nadoknadu u visini redovne zarade koju je ostvarivao, borba oko mesta čelnika titelske opštine između DS i SNS koštala je građane Titela oko pola miliona dinara, jer je to iznos isplaćen iz budžeta Titela Milanu Nastasiću i Draganu Božiću nakon prestanka funkcije koju su obavljali. Za budžet Titela iznos od pola miliona dinara nije zanemarljiv ako se zna da su planirana sredstva u 2015. godini za zarade i naknade svih zaposlenih u opštini oko 55 miliona dinara. Prosečna zarada stanovnika Titela je 34.320 dinara.
Pored Vladana Vasića iz Pirota i Milana Nastasića iz Titela, u grupu najplaćenijih predsednika opština u 2014. godini gledajući neto plate spadaju i Zoran Milekić iz Kučeva (SNS) sa zaradom od 115.000 dinara, Miroslav Aleksić (URS) iz Trstenika (113.000), Milan Uruković (SPS) iz Negotina (113.000), Milan Nastasić iz Titela (111.000), Slađan Mančić (SNS) iz Rume (110.000).
Budžeti svih pomenutih opština osim Negotina su u deficitu, a najveći minus u kasi ima Trstenik, oko 120 miliona dinara. To očigledno nije smetalo njihovim predsednicima da sebi isplaćuju uvećane zarade, a na ruku im je išlo i to što su osnovice za obračun njihovih zarada od kraja 2010. godine u konstantnom rastu. Decembra 2010 osnovica je bila 9.294 dinara da bi u aprilu 2014. godine dosegla nivo od 10.788 dinara.
Osim što se najplaćeniji opštinski čelnici u Srbiji ne obaziru na zakon dok sebi određuju plate, oni izgleda ne mare ni za to koliki je standard njihovih sugrađana. Od navedenih opština, najveći jaz između prosečne plate građana i zarade predsednika opštine je u Kučevu. Dok Zoran Milekić mesečno prima 115.000 dinara, oni u čijem bi interesu trebalo da radi prihoduju prosečno 33.720 dinara. Nešto manja razlika u primanjima je između građana Negotina i Rume i njihovih predsednika pošto je u tim opštinama prosečna plata oko 41.000 dinara, a njihovi čelnici zarađuju 113.000, odnosno 110.000 dinara. Predsednik opštine Trstenik Miroslav Aleksić zarađuje mesečno 113.000 dinara, a prosečna plata u ovoj opštini je 34.587 dinara.
Iako su i Agencija za borbu protiv korupcije i Budžetska inspekcija Ministarstva finansija i Državna revizorska institucija zaduženi za njihovu kontrolu, funkcioneri po opštinama u Srbiji iz godine u godinu očigledno krše zakon i isplaćuju sebi uvećane plate. Od dvadeset sedam opština čije je poslovanje u 2013. godini kontrolisala DRI, samo u Gornjem Milanovcu, Velikom Gradištu, Rakovici i Mladenovcu nisu utvrđene nepravilnosti vezane za obračunavanje plata tamošnjih funkcionera.
Kako su nas obavestili u DRI, njihovi pravni timovi će po završetku analize izveštaja o reviziji odlučiti da li će podneti prijave protiv odgovornih.
Agencija za borbu protiv korupcije vodi registar o prihodima funkcionera, ali ne kontroliše da li su ta primanja u skladu sa zakonom. O tome govori i to što su se prihodi mnogih opštinskih funkcionera za koje je DRI utvrdila da su nezakonito uvećani kao takvi nalazili u registru Agencije za šta je primer opština Ruma o čemu je Pištaljka već pisala. Osim toga, registar Agencije je često neažuran, a i kontrola tačnosti podataka o prihodima funkcionera koju oni sprovode je upitna. U prilog tome govore i podaci o primanjima predsednika opštine Kučevo koji takođe spada u red najplaćenijih čelnika opština u Srbiji. U platnim listićima Zorana Milekića, koji je na funkciji predsednika opštine Kučevo bio do maja 2014. godine, piše da je njegova plata 115.000 dinara, dok u registru Agencije stoji 90.000 dinara. Isti je slučaj i sa aktuelnim predsednikom Kučeva Novicom Janoševićem pošto u registru Agencije piše da mu je plata 88.000 dinara, a u platnom listu stoji 103.000 dinara kao iznos njegove neto zarade.
Za kontrolu zarada opštinskih funkcionera zadužene su i lokalne budžetske inspekcije. Njih obrazuju same lokalne samouprave, a često budžetske inspektore imenuju predsednici opština, pa se postavlja pitanje koliko ti inspektori mogu da budu efikasni s obzirom na to da treba da kontrolišu one od kojih im zavisi posao i koji mogu da ih smene. Mediji su pisali o Budžetskoj inspekciji Niša koja tri godine nije izvršila nijednu kontrolu niti je podnela makar jednu prijavu za nenamensko trošenje novca budžetskih korisnika grada Niša.
